Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III RC 201/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej z 2014-11-12

Sygnatura akt III RC 201/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ś., dnia 12-11-2014 r.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Beata Michurska-Gruszczyńska

Protokolant: Katarzyna Sobera

po rozpoznaniu w dniu 12-11-2014 r. w Środzie Śląskiej na rozprawie

sprawy z powództwa P. K. reprezentowanego przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w M.

przeciwko L. S. (1)

o alimenty

I. oddala powództwo;

II. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt III RC 201/14

UZASADNIENIE

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w M., działający w imieniu uprawnionego P. K., wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej L. S. (1) alimentów w kwocie po 200 zł miesięcznie, płatnych do rąk P. K. z góry poczynając od dnia 01 lipca 2014r. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia w płatności którejkolwiek z rat. Nadto domagał się zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, według norm przepisanych oraz nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Uzasadniając podał, że w ramach prowadzonego postępowania administracyjnego (...) M. podjął działania, celem ustalenia osób zobowiązanych do alimentacji P. K. i ustalił, że P. K. utrzymuje kontakty z matką L. S. (1), która nie pomaga mu finansowo. Zarzucił, że pozwana odmówiła alimentacji na rzecz syna, pomimo, że pracuje i ma możliwości finansowe. W dalszej części wskazał, że P. K. jest osobą chorą, posiada orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Podał, iż P. K. z uwagi na swój stan zdrowia nie może podjąć zatrudnienia, a jego dochodem jest kwota 442 zł miesięcznie ze środków pomocy społecznej. Zdaniem Kierownika (...) uzyskiwana przez P. K. kwota świadczenia nie zabezpiecza potrzeb powoda, w zaspakajaniu których mają obowiązek uczestniczyć rodzice.

W odpowiedzi na pozew pozwana L. S. (1) wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że pracuje jako sprzątaczka w zakładzie pracy chronionej, gdzie zarabia najniższą krajową bez premii i dodatków, wynagrodzenie przeznacza na koszty utrzymania. Nadto choruje na przewlekłą chorobę oczu - jaskrę, która wymaga ciągłego przyjmowania leków, zaś miesięczny koszt leczenia (wizyt i leków) to kwota około 150 zł. Podała, że ma orzeczony stopień niepełnosprawności w stopniu łagodnym, z powodu którego dwa razy w roku poddaje się zabiegom rehabilitacyjnym, które częściowo pokrywa z własnych środków. Zaprzeczyła, jakoby nie udzielała pomocy synowi P. K., twierdząc jednocześnie, że jej syn nie zwracał się o taką pomoc. Ponadto pozwana twierdziła, że syn ją odwiedza, spędza z rodziną uroczystości rodzinne, otrzymuje od pozwanej wyżywienie i odzież. P. K. może też liczyć na pomoc rodzeństwa, przy załatwianiu wszelkich spraw (umawianie wizyt lekarskich, w urzędach, transport). Zdaniem pozwanej P. K. do obecnego stanu zdrowotnego i materialnego doprowadził się wskutek rażącego niedbalstwa, polegającego na nadużywaniu alkoholu, uchylenia się od zaproponowanych propozycji pracy, które pomogły by mu uzyskać status pracownika, któremu należy się renta inwalidzka.

Na rozprawie w dniu 26 września 2014r. P. K. wniósł o oddalenie powództwa. Twierdził, że nie chciał wnosić sprawy o alimenty, o czym informował kierownika (...) M.. Przyznał, że pozwana jak może pomaga mu finansowo, przekazuje mu wyżywienie i ubrania. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. K. urodził się (...) Jest synem A. K. oraz L. S. (2), zd. B..

(dowody: okoliczność bezsporna,

odpis zupełny aktu urodzenia P. K., sporządzony w USC w Ś., pod numerem (...) - k. 14,

odpis skrócony aktu urodzenia L. B. (S.), sporządzony w USC w Ś., pod numerem (...) - k. 3).

P. K. ma 27 lat, mieszka samotnie przy ul. (...) w M.. Korzysta z zasiłku stałego przyznanego mu na okres od dnia 01 kwietnia 2014r. do dnia 30 kwietnia 2016r., przez Gminny Ośrodek Pomocy (...) w M. w wysokości miesięcznie 442 zł.

(dowody: zaświadczenie (...) M. z dnia 10.09.2014r., nr (...).4280.2.2014.AB - k. 15,

zeznania świadka J. S., nagranie audio-video 00:02:03 – 00:07:45,

przesłuchanie P. K., nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05,

przesłuchanie L. S. (2), nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05).

P. K. nie ma wyuczonego zawodu. W przeszłości P. K. miał problem z nadużywaniem alkoholu, był leczony odwykowo w warunkach szpitalnych (w B.). Obecnie od maja 2014r. ma orzeczony stopień niepełnosprawności, z powodu wady wzroku. Może podejmować prace lekkie. Obecnie nie pracuje, nie podejmuje prac dorywczych. Jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy, jako osoba bezrobotna, poszukująca pracy. W okresie od lipca 2014 do chwili obecnej Powiatowe Urzędy Pracy we W. oraz w Ś. dysponowały ofertami pracy od pracodawców, w okolicy W. dla osób bez kwalifikacji zawodowych – pracowników magazynowych, produkcyjnych (umowa zlecenia, praca tymczasowa, umowa o pracę) z wynagrodzeniem miesięcznym od 700 - 2.000 zł.

(dowody: pismo PUP we W. z dnia 27.10.2014r. - k. 32,

pismo PUP w Ś. z dnia 17.10.2014r. - k. 35,

zeznania świadka J. S., nagranie audio-video 00:02:03 - 00:07:45,

przesłuchanie P. K., nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05,

przesłuchanie L. S. (2), nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05).

P. K. utrzymuje stały kontakt z matką - pozwaną L. S. (1) oraz jej mężem, a także pełnoletnim rodzeństwem, które zamieszkuje niedaleko M.. Rodzina cały czas pomaga rzeczowo i finansowo P. K.. Pozwana odwiedza P. K. w jego miejscu zamieszkania – w M. conajmniej raz w miesiącu, czasem częściej. Utrzymuje z synem kontakt telefoniczny. Jak przyjeżdża do P. K., to przywozi mu żywność, odzież. Daje mu różne kwoty pieniędzy, w zależności od możliwości finansowych – są to kwoty od 50 zł do 100 zł jednorazowo. W miesiącu listopadzie pozwana wsparła P. K. finansowo cztery razy. P. K. pomaga także rodzeństwo, zaprasza go na obiady, daje mu żywność i odzież. Rodzeństwo pomaga mu w załatwianiu rożnych spraw urzędowych, umawia na wizyty lekarskie, zapewnia transport.

(dowody: zeznania świadka J. S., nagranie audio-video 00:02:03 - 00:07:45,

przesłuchanie P. K., nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05,

przesłuchanie L. S. (2), nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05).

Pozwana L. S. (1), ma 50 lat, nie ma wyuczonego zawodu. Mieszka wraz z mężem, w W., województwie (...). Pracuje jako sprzątaczka, z wynagrodzeniem netto 1.200 zł miesięcznie. Umowa zawarta jest na czas określony do lutego 2015r. Nie ma osób na utrzymaniu. Pozwana ma zadłużenia kredytowe, w wysokości 400 zł miesięcznie. Pozwana ma orzeczony stopień niepełnosprawności, z powodu jaskry. Ma problemy z kręgosłupem. Z powodów zdrowotnych jest pod stałą kontrolą lekarską. Stałe wydatki miesięczne związane z utrzymaniem pozwanej to: koszty leczenia około 100 zł, wyżywienie około 400-500 zł, środki czystości około 300 zł, opłaty za mieszkanie około 800 zł.

(dowody: zeznania świadka J. S., nagranie audio-video 00:02:03 - 00:07:45,

przesłuchanie P. K., nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05,

przesłuchanie L. S. (2), nagranie audio-video 00:08:56 - 00:14:05).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania są roszczenia alimentacyjne, jakie przysługują synowi P. K. przeciwko rodzicowi – pozwanej przy czym z powództwem tym wystąpił w imieniu uprawnionego Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy (...). Podstawę do wystąpienia z powództwem alimentacyjnym stanowi przepis art. 110 pkt 5 i 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (j. t. Dz.U.2014.09.19), zgodnie z którym w ramach zadań z zakresu pomocy społecznej w gminach, Kierownik ośrodka pomocy społecznej może wytaczać na rzecz obywateli powództwa o roszczenia alimentacyjne. Wskazać w tym miejscu należy, że ingerencja organów pomocy społecznej w stosunki alimentacyjne rodziny, powinna znajdować zastosowanie w sytuacjach wyjątkowych, gdy mimo własnej aktywności i wsparcia rodziny nie można przezwyciężyć trudności. Z kolei jeżeli istnieją osoby, które zgodnie z obowiązkiem alimentacji mogą dostarczyć osobie potrzebującej niezbędnych środków utrzymania, to ich powinności wyprzedzają świadczenia z pomocy społecznej. Uprawnienia do korzystania z tej pomocy należy zatem traktować jako wtórne i uzupełniające wobec alimentów.

Obowiązek alimentacyjny i jego zakres wyznaczają przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepis art. 128 k.r.o. stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Zgodnie natomiast z art. 129 § 1 k.r.o., obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi, a krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o., rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza szczególnym unormowaniem obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci niezdolnych do samodzielnego utrzymania się, uprawniony do świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w § 1 przepisu art. 133 k.r.o., jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku (§ 2).

Przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego w niniejszej sprawie należy wziąć pod uwagę art. 135 § 1 i 2 k.r.o., w myśl których to przepisów zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego - w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Zakres świadczeń alimentacyjnych wyznaczają dwie przesłanki, między którymi zachodzi współzależność, wyrażająca się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Sąd wyraża pogląd, iż rodzice, którzy z uwagi na niskie dochody, tylko w skromnym zakresie zabezpieczają materialne potrzeby pełnoletniego dziecka, a jednocześnie osobistymi staraniami wypełniają obowiązek alimentacyjny, są zwolnieni z ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego względem ich dorosłego dziecka. Częstym bowiem jest, jak i w niniejszym przypadku, że rodzica pozwanego nie stać na utrzymywanie dorosłego pozwanego, który już usamodzielnił się i ma możliwości zatrudnienia. Jednocześnie obowiązek alimentacyjny rodziców nie ogranicza się jedynie do zapewnienia środków utrzymania, ale także do świadczeń osobistych starań związanych z jej utrzymaniem i egzystencją (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1999r., sygn. akt III CKN 278/98, LEX nr 1213493). Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.02.1972r., sygn. akt III CRN 470/71, Informator Prawniczy 1972, nr 1 – 2, poz. 15).

Powyższe oznacza, że zakres świadczeń alimentacyjnych jest dwustronnie kształtowany. Z jednej strony poprzez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, a więc te, którym sam uprawniony nie jest w stanie sprostać i które w rzeczywistości wychodzą poza katalog potrzeb podstawowych (niezbędnych). Z drugiej zaś poprzez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego, które stanowią sztywną górną granicę obowiązku alimentacyjnego.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego. Ocena jego wartości dowodowej doprowadziła, po dokonaniu subsumcji pod powyżej wskazane normy, do odmowy uwzględniania wytoczonego powództwa. W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie dowody, a w szczególności z dokumentów, zeznania świadka i przesłuchania stron oraz argumenty powołane przez Kierownika (...), P. K. i pozwanej, jednoznacznie wskazują na brak podstaw do uznania żądania zawartego w pozwie, zaś wydanie orzeczenia zasądzającego alimenty zmierzałoby do obejścia prawa i stanowiło fikcję prawną.

Na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd uznał, że nie zachodzą przesłanki z art. 133 § 1 k.r.o. i art. 135 k.r.o., które wskazywałyby, że powinny być zasądzone jakiekolwiek alimenty, nawet w symbolicznej wysokości. Sąd wziął też pod uwagę stanowisko uprawnionego P. K. w sprawie, zaprezentowane w toku jego przesłuchania oraz podzielił jego argumentację.

W ocenie Sądu Kierownik (...) nie udowodnił, że P. K., nie ma możliwości zarobkowych. Fakt, że pozwany ma orzeczony stopień niepełnosprawności, nie ma wyuczonego zawodu nie oznacza, że takich możliwości zarobkowych nie posiada. Zwłaszcza, że lekki stopień tej niepełnosprawności, nie wyklucza całkowicie P. K. z rynku pracy o oznacza, że jego możliwości zarobkowe mogą być jedynie mniejsze od możliwości zarobkowych osoby zdrowej. Jak wynika z zaświadczeń urzędów pracy, w okresie od lipca 2014 Powiatowy Urząd Pracy we W. i Ś. dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowej – pracowników magazynowych, produkcyjnych (umowa zlecenia, praca tymczasowa, umowa o pracę) z wynagrodzeniem miesięcznym od 700 - 2.000 zł. Zgodnie natomiast z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne, zaś regulacji tej w przepisach proceduralnych odpowiada treść art. 232 k.p.c., zgodnie z którym to strony są zobowiązane wykazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Podkreślić należy, iż treść art. 6 k.c. i 232 k.p.c. oznacza, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał.

Sąd jednocześnie ustalił, że pozwana L. S. (3) wywiązuje się z poczucia obowiązku wobec syna P. K., który w istocie jak wynika z analizy materiału dowodowego, nie radzi sobie życiowo, tak jak pozostałe dorosłe dzieci pozwanej. Przede wszystkim należy wskazać, że obowiązek alimentacyjny rodzice mogą wypełniać zarówno poprzez przekazywanie świadczeń pieniężnych jak i poprzez osobiste starania. W niniejszej sprawie bezsprzecznie pozwana wypełnia swój obowiązek alimentacyjny, co potwierdził zarówno świadek J. S., pozwana, jak sam P. K. w trakcie przesłuchania. Pozwana wspiera syna zarówno rzeczowo, jak i finansowo, dając mu symboliczne różne kwoty pieniędzy od 50-100 zł jednorazowo, w zależności od możliwości finansowych w danym miesiącu. Przekazuje mu środki żywności, odzież. P. K. podał, że w tym miesiącu pozwana wsparła go finansowo czterokrotnie. P. K. nie pozostaje zatem bez pomocy, której udziela mu także rodzeństwo. Pozwana stara się także wypełniać obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o zapewnienie potrzeb synowi, uznając sama, że jej syn samodzielnie nie potrafi do końca się utrzymać. Także cala rodzina wspiera P. K., integruje się z nim, spędza z nim święta, uroczystości rodzinne. Jednocześnie podkreślić należy, iż z materiału dowodowego nie wynika, aby P. K. zalegał z bieżącymi płatnościami za media i ponoszeniem kosztów utrzymania domu, miał nieuregulowane zadłużenie z tego tytułu, co dodatkowo potwierdza fakt, iż nie można przyjąć, że znajduje się on w sytuacji wymagającej dodatkowego, oprócz otrzymywanego już od pozwanej wsparcia finansowego. Jednocześnie P. K. oświadczył, że jego potrzeby są w pełni zaspakajane. Ponadto podkreślił, że jego matka stale mu pomaga rzeczowo, czy finansowo, chociaż sama jest w trudnej sytuacji materialnej i zdrowotnej.

Pozwana L. S. (1), pracuje jako sprzątaczka, gdzie zarabia w granicach najniższego wynagrodzenia za pracę - netto jest to kwota 1.200 zł miesięcznie. Co więcej, umowa zawarta jest na czas określony do lutego 2015r., a zatem nie wiadomym jest na chwilę obecną, czy pozwana nadal będzie pracować. Zważyć trzeba, że pozwana jest osobą schorowaną, niepełnosprawną, a rodzaj dolegliwości zdrowotnych wymaga stałych nakładów finansowych na leczenie, zakup leków. Poza tym jej koszty utrzymania miesięcznego, przekraczają wysokość uzyskiwanych przez pozwaną dochodów, które w pozostałej części w istocie musi pokrywać mąż pozwanej. W ocenie Sądu pozwana w żaden sposób nie uchyla się od obowiązku wsparcia finansowego i pomocy względem jej dorosłego syna, a wręcz przeciwnie – zaspokaja jego potrzeby według swoich możliwości zarobkowych.

W związku z tym Sąd, nie widział żadnych przesłanek, aby zasądzić nawet symboliczną kwotę tytułem alimentów, ponieważ pozwana obowiązek ten spełnia także przez osobiste starania, zabezpiecza potrzeby swojego dorosłego syna. Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd oddalił powództwo, jako że nie zostały spełnione przesłanki materialnoprawne konieczne do jego uwzględnia, przewidziane w art. 133 § 1 kro i 135 § 1 i 2 k.r.o.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marta Walaszczyk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej
Osoba, która wytworzyła informację:  Beata Michurska-Gruszczyńska
Data wytworzenia informacji: