Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ś., dnia 23-03-2015 r.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Beata Michurska-Gruszczyńska

Protokolant: Katarzyna Sobera

po rozpoznaniu w dniu 23-03-2015 r. w Środzie Śląskiej na rozprawie

sprawy z powództwa H. K. reprezentowanej przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w M.

przeciwko M. P., K. K.

o alimenty

I.  oddala powództwo;

II.  kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt III RC 296/14

UZASADNIENIE

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy (...) ( (...)) w M. działający w imieniu uprawnionej H. K. wniósł o zasądzenie na jej rzecz od każdego z pozwanych – M. P., K. K. i D. K. alimentów w kwocie po 200 zł miesięcznie, płatnych do rąk H. K. z góry poczynając od dnia 01 grudnia 2014r. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia w płatności którejkolwiek z rat. Nadto domagał się zasądzenia od pozwanych na rzecz powódki kosztów procesu, według norm przepisanych oraz nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Uzasadniając podał, że w ramach prowadzonego postępowania administracyjnego (...) M. podjął działania, celem ustalenia osób zobowiązanych do alimentacji H. K. i ustalił, że powódka posiada dzieci: M. P., K. K., D. K. i I. C.. Pozwani M. P., K. K. i D. K. odmówili alimentacji na rzecz H. K.. Natomiast córka pozwanej I. C. jest w trudnej sytuacji materialno-bytowej, i nie jest w stanie pomagać matce. Dalej podał, że powódka z uwagi na zły stan zdrowia nie może podjąć zatrudnienia, korzysta ze środków pomocy społecznej w kwocie 529 zł miesięcznie. Podkreślił, że w związku z chorobą i niepełnosprawnością powódka posiada większe potrzeby, w zaspakajaniu których mają obowiązek uczestniczyć dzieci.

Na rozprawie w dniu 18 lutego 2015r. powódka H. K. oraz pozwane M. P. i K. K. wnieśli o oddalenie powództwa. Na rozprawie nie stawił się, prawidłowo zawiadomiony wnioskodawca - Kierownik (...) w M..

Zarządzeniem wydanym w tut. sprawie w dniu 02 marca 2015r., Przewodniczący zarządził o zwrocie pozwu skierowanego przeciwko pozwanemu D. K., wobec nie uzupełnienia w ustawowym terminie braków formalnych pozwu.

Na rozprawie w dniu 23 marca 2015r. Sąd pominął dowód z przesłuchania powódki i pozwanych, wobec nieusprawiedliwionego ich niestawiennictwa na rozprawie wyznaczonej, celem przesłuchania. Na rozprawie nie stawił się prawidłowo zawiadomiony o terminie, reprezentujący powódkę Kierownik (...) w M..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. K. urodziła się w dniu (...) w P.. Jest matką pozwanych – K. K., ur. (...), M. P., ur. (...)

(dowód: okoliczność bezsporna,

odpis skrócony aktu urodzenia M. K. (P.) sporządzony w USC w Ś., pod numerem (...) - k. 5,

odpis skrócony aktu urodzenia K. K., sporządzony w USC w M., pod numerem (...) - k. 5).

H. K. ma 57 lat. Nie ma wyuczonego zawodu. Zamieszkuje samotnie w miejscowości P. numer 29/1, gminie M.. Jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym - okresowo do dnia 30.06.2017r. Niepełnosprawność powódki nie powoduje konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby i nie wyłącza jej całkowicie z możliwości podejmowania pracy zarobkowej. Powódka obecnie nie pracuje, wcześniej pracowała przez okres 3 lat w charakterze salowej. Od dnia 14.08.2014r. jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, bez prawa do zasiłku. Nie pobiera świadczeń emerytalno-rentowych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Korzysta ze środków pomocy społecznej z (...) w M. w formie zasiłku stałego w wysokości 527 zł miesięcznie.

(dowód: pismo (...) Oddziału we W. z dnia 29.01.2015r. - k. 29,

pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Ś. z dnia 23.01.2015r. - k. 30,

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ś. z dnia 23.06.2014r. - k. 31,

zaświadczenie PUP Ś. z dnia 26.01.2015r. - k. 32-33,

zaświadczenie PUP Ś. z dnia 11.02.2015r. - k. 37,

zaświadczenie (...). (...).2.2015.RP z dnia 27.01.2015r. - k. 34,

przesłuchanie informacyjne powódki H. K. - nagranie audio-video 00:06:35-00:08:00).

Pozwana M. P. ma 36 lat. Z zawodu jest kucharzem. Zamieszkuje przy ul. (...) we W. wraz z mężem oraz czworgiem małoletnich dzieci w wieku 3, 5, 15 i 16 lat. Obecnie jest w ciąży, termin porodu wyznaczony jest na dzień 16.04.2015r. Nie pracuje. Korzysta ze świadczeń udzielanych jej przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Mąż pozwanej jest zatrudniony w charakterze – dostawcy. Miesięczny dochód gospodarstwa domowego pozwanej i jej rodziny wynosi kwotę 2.000 zł zaś stałe opłaty związane z utrzymaniem mieszkania stanowią kwotę 1.300 zł miesięcznie.

(dowód: zaświadczenie lekarskie M. P. z dnia 16.02.2015r. - k. 39,

przesłuchanie informacyjne powódki H. K. - nagranie audio-video 00:06:35-00:08:00,

przesłuchanie informacyjne pozwanej M. P. - nagranie audio-video 00:08:01-00:11:08).

Pozwana K. K. ma 26 lat. Ukończyła technikum hotelarskie. Zamieszkuje w wynajętym mieszkaniu, przy ul. (...) we W. wraz z mężem i dwojgiem dzieci. Obecnie nie pracuje. Jest osobą niepełnosprawną trwale od dzieciństwa, w stopniu umiarkowanym. Utrzymuje się z renty z tytułu niepełnosprawności. Może wykonywać pracę wyłącznie w warunkach chronionych, na stanowiskach pracy specjalnie przygotowanych, uwzględniającej jej psychofizyczne możliwości pracy.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ś. - k. 36,

przesłuchanie informacyjne pozwanej K. K. - nagranie audio-video 00:11:09-00:12:37,

przesłuchanie informacyjne powódki H. K. - nagranie audio-video 00:06:35-00:08:00).

Powiatowy Urząd Pracy w Ś. w okresie od grudnia 2014r. dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem brutto od 1.750 zł do 2.000 zł, dla kucharzy z wynagrodzeniem brutto od 1.800 zł i 10 zł/godz. Powiatowy Urząd Pracy we W. w okresie od grudnia 2014r. dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem brutto od 1.750 zł i 10 zł/godz., dla kucharzy z wynagrodzeniem brutto od 1.750 zł do 2.000 zł.

(dowód: zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w Ś. z dnia 17.03.2015r. - k. 58,

zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy we W. z dnia 20.03.2015r.- k. 60).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania są roszczenia alimentacyjne, jakie przysługują matce H. K. przeciwko pełnoletnim jej dzieciom - pozwanym, przy czym z powództwem tym wystąpił w imieniu uprawnionego Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w M.. Podstawę do wystąpienia z powództwem alimentacyjnym stanowi przepis art. 110 pkt 5 i 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (j. t. Dz.U.2014.09.19), zgodnie z którym w ramach zadań z zakresu pomocy społecznej w gminach, Kierownik ośrodka pomocy społecznej może wytaczać na rzecz obywateli powództwa o roszczenia alimentacyjne.

Wskazać w tym miejscu należy, że ingerencja organów pomocy społecznej w stosunki alimentacyjne rodziny, powinna znajdować zastosowanie w sytuacjach wyjątkowych, gdy mimo własnej aktywności i wsparcia rodziny nie można przezwyciężyć trudności. Z kolei jeżeli istnieją osoby, które zgodnie z obowiązkiem alimentacji mogą dostarczyć osobie potrzebującej niezbędnych środków utrzymania, to ich powinności wyprzedzają świadczenia z pomocy społecznej. Uprawnienia do korzystania z tej pomocy należy zatem traktować jako wtórne i uzupełniające wobec alimentów. Możliwość wytoczenia powództwa w sprawie o alimenty przez kierownika ośrodka pomocy społecznej stwarza szanse na zaktywizowanie rodziny, w sytuacji jeżeli osoba faktycznie nie wywiązuje się z obowiązków na rzecz osoby najbliższej.

Obowiązek alimentacyjny i jego zakres wyznaczają przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepis art. 128 k.r.o. stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Zgodnie natomiast z art. 129 § 1 k.r.o., obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi, a krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o., rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza szczególnym unormowaniem obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci niezdolnych do samodzielnego utrzymania się, uprawniona do świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w § 1 przepisu art. 133 k.r.o., jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku (§ 2). W niedostatku znajduje się ten, kto nie może własnymi siłami zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb, w szczególności nie ma niezbędnych ku temu środków i nie może ich uzyskać przy wykorzystaniu swoich możliwości zarobkowych. O osobie ubiegającej się o alimenty z powodu niedostatku można mówić wówczas, gdy nie potrafi ona zaspokoić samodzielnie swych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego, przy czym. "nie potrafi" to znaczy, że nie posiada dostatecznych środków pomimo podejmowania starań, by je pozyskać.

Przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy wziąć pod uwagę art. 135 § 1 i 2 k.r.o., w myśl których to przepisów zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Powyższe oznacza, że zakres świadczeń alimentacyjnych jest dwustronnie kształtowany. Z jednej strony poprzez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, a więc te, którym sam uprawniony nie jest w stanie sprostać i które w rzeczywistości wychodzą poza katalog potrzeb podstawowych (niezbędnych). Z drugiej zaś poprzez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego, które stanowią sztywną górną granicę obowiązku alimentacyjnego. Należy bowiem uznać, że to właśnie możliwości zarobkowe zobowiązanego przy ocenie przedmiotowego obowiązku wyprzedzają usprawiedliwione potrzeby uprawnionego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1972 r., III CRN 470/71, LEX nr 7052).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego. Ocena jego wartości dowodowej doprowadziła, po dokonaniu subsumcji pod powyżej wskazane normy, do odmowy uwzględniania wytoczonego powództwa.

Przenosząc powyższy stan prawny, na grunt rozpatrywanej sprawy, Sąd badał przede wszystkim, czy H. K. znajduje się w niedostatku i czy wymaga pomocy ze strony dzieci. Po przeprowadzeniu analizy materiału dowodowego, nie można stwierdzić, aby sytuacja majątkowa H. K. nie pozwala na zaspokojenie przez powódkę jej podstawowych i usprawiedliwionych potrzeb. Sąd ustalił, iż otrzymuje ona zasiłek stały w wysokości 527 zł miesięcznie. Jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy, jako osoba bezrobotna. Powódka nie ma wyuczonego zawodu, co nie oznacza, że ma możliwości uzyskania oferty pracy. Zwłaszcza, że Powiatowe Urzędy Pracy w Ś. i we W. w okresie od grudnia 2014r. dysponowały ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych z wynagrodzeniem brutto od 1.750 zł do 2.000 zł. Z treści przesłuchania informacyjnego powódki nie wynika, aby znajdowała się w sytuacji wymagającej wsparcia finansowego ze strony dzieci. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika chociażby, ażeby powódka posiada zadłużenia z tytułu opłat za mieszkanie, zaciągniętych kredytów, czy też nieuregulowanych zobowiązań wobec innych osób/instytucji. Ponadto niepełnosprawność powódki nie powoduje konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby i nie wyłącza jej całkowicie z możliwości podejmowania pracy zarobkowej. Tym samym uznać należy, iż dochód z zasiłku stałego wystarcza H. K. na własne utrzymanie, bez konieczności nie tylko pomocy osób jej najbliższych, ale także zaciągania innych zobowiązań finansowych.

Sąd analizując materiał dowodowy wziął też pod uwagę stanowisko H. K. w sprawie, zawarte podczas przesłuchania informacyjnego, w którym to powódka domagała się oddalenia powództwa i oświadczyła, że nie występowała z niniejszym powództwem wobec dzieci, albowiem pobiera zasiłek. Jednakże stanowisko to nie było wiążące dla sądu, przy podejmowaniu decyzji.

W ocenie Sądu Kierownik (...) nie udowodnił, że H. K. znajduje się w niedostatku oraz że nie posiada możliwości zarobkowych. Natomiast zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne, zaś regulacji tej w przepisach proceduralnych odpowiada treść art. 232 k.p.c., zgodnie z którym to strony są zobowiązane wykazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Podkreślić należy, iż treść art. 6 k.c. i 232 k.p.c. oznacza, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał.

Niemniej Sąd stosownie do dyspozycji art. 135 § 1 i 2 k.r.o. badał również sytuację osobistą, finansową i możliwości zarobkowe pozwanych i przyjął, że pozwane znajdują się w trudnej sytuacji materialnej, powodującej że zasądzenie od nich chociażby symbolicznej kwoty byłoby nieuzasadnione i stanowiło fikcję prawną, a także nie było zgodne z zasadami współżycia społecznego (art. 144(1) kroi). Pozwana M. P. obecnie nie pracuje, pozostając na utrzymaniu męża. Biorąc pod uwagę jej sytuację osobistą (ciąża), uznać należało, że nie ma ona na chwilę obecną możliwości zarobkowych. Co więcej pozwana wraz z mężem mają na utrzymaniu czworo małoletnich dzieci. Dochód miesięczny całego gospodarstwa domowego, to kwota 2.000 zł z czego kwota 1.300 zł stanowi opłaty za mieszkanie. Do dyspozycji zatem na pozostałe konieczne wydatki (wyżywienie, odzież, środki czystości itp.), sześcioosobowej rodziny pozwanej pozostaje kwota około 700 zł miesięcznie, czyli zaledwie około 100 zł na osobę miesięcznie. Natomiast pozwana K. K. nie osiąga żadnych dochodów, z których mogłaby alimentować powódkę. Nie pracuje, jest osobą niepełnosprawną trwale od dzieciństwa, w stopniu umiarkowanym i zgodnie z orzeczeniem o niepełnosprawności, może wykonywać pracę wyłącznie w warunkach chronionych, na stanowiskach pracy specjalnie przygotowanych, uwzględniających jej psychofizyczne możliwości pracy. Zdaniem Sądu wykonanie obowiązku alimentacyjnego wobec powódki spowodowałoby uszczerbek nie tylko w koniecznym utrzymaniu pozwanych, ale również godziło w interes ich dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, a wobec, których również obciąża pozwanych obowiązek alimentacyjny.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, biorąc pod uwagę koszty utrzymania pozwanych, brak dochodów i możliwości zarobkowe pozwanych, jak też stosunki rodzinne uprawnionej w ocenie Sądu, pozwane nie są w stanie i nie powinny partycypować w kosztach utrzymania H. K..

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd stwierdził, iż brak podstaw do zasądzenia alimentów w jakiejkolwiek kwocie, nawet symbolicznej od pozwanych na rzecz H. K. i powództwo, jako że nie zostały spełnione przesłanki materialnoprawne konieczne do jego uwzględnia, przewidziane w art. 133 § 1 kro i 135 § 1 k.r.o., a także żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego na podstawie art. 144 (1) krio.