III RC 198/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej z 2014-05-28
Sygnatura akt III RC 198/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Ś., dnia 28-05-2014 r.
Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:
Przewodniczący: SSR Beata Michurska - Gruszczyńska
Protokolant: Elżbieta Wysocka
po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2014r. w Środzie Śląskiej
sprawy z powództwa K. S.
przeciwko J. S. (1) oraz W. S.
o alimenty
I. oddala powództwo;
II. odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu.
Sygn. akt III RC 198/13
UZASADNIENIE
Powód K. S. wniósł o zasądzenie od pozwanych J. i W. S., solidarnie, alimentów za okres od dnia 01.05.2013 r. do dnia 01.09.2013 r. w łącznej kwocie 4.500 zł oraz alimentów za kolejne miesiące w kwocie po 900 zł miesięcznie poczynając od dnia 30 września 2013 r. do ostatniego dnia każdego miesiąca.
W uzasadnieniu żądania podał, że powód pozostaje na utrzymaniu pozwanych solidarnie – rodziców. Powód jest pełnoletni i obecnie uczęszcza do szkoły średniej i ma zamiar kontynuować naukę, a zatem pozwani winni łożyć na jego utrzymanie. Powód zawarł z pozwanymi porozumienie, na podstawie którego zobowiązali się oni do łożenia na rzecz powoda kwoty po 900 zł miesięcznie, jednak nie wywiązywali się z powyższego.
Na rozprawie w dniu 15 stycznia 2014 r. pozwani uznali powództwo w całości.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód K. S. urodził się w dniu (...) i pochodzi ze związku małżeńskiego W. i J. S. (1).
dowód: odpis skrócony aktu urodzenia powoda, k. 52 a.s.
Powód w chwili obecnej ma 19 lat i uczęszcza do klasy maturalnej Liceum Ogólnokształcącego nr (...) we W.. Średniomiesięczny koszt utrzymania powoda to kwota około 770 zł, na którą składają się wydatki na: wyżywienie – 300 zł, dojazdy do szkoły – 120 zł, szkoła – 50 zł, ubranie – 100 zł, środki czystości i higieny – 50 zł, zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych – 150 zł.
dowód: kserokopia legitymacji szkolnej, k. 5 a.s.
przesłuchanie powoda K. S., k. 66 a.s.
Powód mieszka wraz z rodzicami i 26-letnim bratem. Brat prowadzi własną działalność gospodarczą.
Utrzymanie domu to kwota około 600 zł miesięcznie, na którą składają się opłaty za: prąd – 200 zł, wodę – 100 zł, śmieci – 100 zł, ogrzewanie – 100 zł.
Powód pozostaje cały czas na utrzymaniu rodziców, którzy zakupują mu odzież, wyżywienie oraz zaspokajają wszelkie inne potrzeby. Rodzice w żaden sposób nie uchylają się od ponoszenia kosztów utrzymania syna, wręcz przeciwnie starają się również poprzez osobiste starania zaspokajać jego potrzeby.
Zdarzały się, ale bardzo rzadko, sytuacje, kiedy powód nie miał co zjeść, bo nic nie było w lodówce w domu, ale wówczas udawał się do dziadków na obiad lub starszy brat kupował jedzenie. Pozwani utrzymują również starszego brata powoda, który nie przyczynia się do ponoszenia kosztów utrzymania domu, w którym zamieszkuje.
dowód: przesłuchanie powoda K. S., k. 66 a.s.
przesłuchanie pozwanej J. S. (1), k. 66 a.s.
przesłuchanie pozwanego W. S., k. 66 a.s.
Powód nie posiada własnego majątku, z którego mógłby utrzymać się samodzielnie.
dowód: przesłuchanie powoda K. S., k. 66 a.s.
przesłuchanie pozwanej J. S. (1), k. 66 a.s.
przesłuchanie pozwanego W. S., k. 66 a.s.
W dniu 01 kwietnia 2013 r. powód zawarł z rodzicami K. i J. S. (2) porozumienie w sprawie wypłacania alimentów na rzecz powoda w kwocie po 900 zł miesięcznie.
dowód: porozumienie z dnia 01.04.2013 r., k. 6 a.s.
przesłuchanie pozwanej J. S. (1), k. 66 a.s.
przesłuchanie pozwanego W. S., k. 66 a.s.
przesłuchanie powoda K. S., k. 66 a.s.
Matka powoda pracuje na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w (...) Szpitalu (...) we W. jako starsza pielęgniarka dyplomowana, za średnim miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie około 2.760 zł netto, z którego są dokonywane zajęcia komornicze na kwotę około 1.500 zł.
Przeciwko pozwanej J. S. (1) toczy się postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej, w którym wierzycielem jest (...) Bank (...) SA w W., a egzekwowana kwota główna wynosi 20.979,35 zł, odsetki – 13.902,88 zł, a pozostałe koszty i opłaty łącznie 6.108,40 zł. Ponadto toczą się przeciwko niej również postępowania, gdzie tytułami egzekucyjnymi są nakazy zapłaty zaopatrzone w klauzulę wykonalności na łączną kwotę zaległości 1.035.258,54 zł.
dowód: zaświadczenie z dnia 22.11.2013 r., k. 16 a.s.
informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 04.02.2014 r., k. 35 a.s.
informacja z dnia 29.01.2014 r., k. 60 a.s.
przesłuchanie pozwanej J. S. (1), k. 66 a.s.
Ojciec powoda od dnia 20 października 1998 r. prowadzi własną działalność gospodarczą pod nazwą W. S. Zakład Produkcyjno – Handlowo – Usługowy, Remonty Budowlane. Powyższa działalność w 2012 r. przyniosła stratę na kwotę 86.996,67 zł, przy dochodzie 2.267.195,73 zł.
Przeciwko pozwanemu W. S. toczą się postępowania egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej, w którym wierzycielem jest:
(...) Bank (...) SA w W., a egzekwowana kwota główna wynosi 20.979,35 zł, odsetki – 13.902,88 zł, a pozostałe koszty i opłaty łącznie 17.779,90 zł;
- A. S., a egzekwowana kwota główna wynosi 8.342,81 zł, odsetki – 909,27 zł, a pozostałe koszty i opłaty łącznie 1.529,64 zł;
- (...) Sp. z o.o. S.K.A. w M. Folwark, a egzekwowana kwota główna wynosi 4.740,14 zł, odsetki – 742,84 zł, a pozostałe koszty i opłaty 1.959,50 zł,
- M. B., a egzekwowana kwota główna wynosi 41.178,60 zł, odsetki – 15.697,89 zł, a pozostałe koszty i opłaty 14.239,78 zł.
Ponadto toczą się przeciwko pozwanemu postępowania, gdzie tytułami egzekucyjnymi są nakazy zapłaty zaopatrzone w klauzulę wykonalności na łączną kwotę zaległości 1.035.258,54 zł oraz egzekwowana jest kwota 2.817,53 zł na podstawie tytułu wykonawczego w postaci wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej w sprawie II W 39/13.
dowód: informacja z (...), k. 17 a.s.
zeznanie podatkowe za 2012 r., k. 18 – 20 a.s.
informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 04.02.2014 r., k. 36 a.s.
informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 10.02.2014 r., k. 39 a.s.
informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 10.02.2014 r., k. 40 a.s.
informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 10.02.2014 r., k. 41 a.s.
informacja z dnia 29.01.2014 r., k. 60 a.s.
przesłuchanie pozwanego W. S., k. 66 a.s.
Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy we W., urząd w okresie od maja 2013 r. do lutego 2014 r. dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, pielęgniarki, mechanika i pracownika budowlanego, za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 1.600 zł do 3.024 zł brutto.
dowód: pismo z PUP we W. z dnia 08.02.2012 r., k. 35 – 36 a.s.
Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w Ś., urząd w okresie od maja 2013 r. do lutego 2014 r. dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, pracownika budowlanego, mechanika i pielęgniarki za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 1.000 zł netto do 2.500 zł brutto.
dowód: pismo z PUP w Ś. z dnia 05.02.2014 r., k. 37 a.s.
Sąd zważył co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Jak wynika z art. 128 k.r.o. obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Natomiast zgodnie z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego.
Zakres świadczeń alimentacyjnych względem dziecka wyznaczają zatem z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego a z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dotyczą środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania. Podczas gdy zaspokojenie środków utrzymania polega tylko na zapewnieniu uprawnionemu mieszkania, pożywienia, odzieży, pielęgnacji, leczenia, to zaspokajanie środków wychowania następuje ponadto przez osobistą troskę o jego rozwój fizyczny i umysłowy. Przy czym należy zaznaczyć, że przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się nie tylko potrzeby zapewniające uprawnionemu minimum egzystencji, ale potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy (vide: teza IV uchwały SN z dnia 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNC 1998, nr 4, poz. 42).
Ustalenie możliwości zarobkowych (majątkowych) zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane aktualnie przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania określonego wynagrodzenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy zobowiązany faktycznie nie pracuje.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka ma dwojaką postać, która wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie, które są równie doniosłe i nie do przecenienia. Dopuszczalna jest zatem każda postać świadczeń alimentacyjnych; mogą to być świadczenia pieniężne lub w naturze.
Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.02.1972 r., III CRN 470/71, Informator Prawniczy 1972, nr 1 – 2, poz. 15). Ponadto przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego, jego sytuację rodzinną, a wysokość obciążenia alimentacyjnego powinna być określona na takim poziomie, aby nie prowadziła do niedostatku.
Jak wynika z art. 137 § 2 k.r.o. niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.
Przez niezaspokojone potrzeby uprawnionego należy rozumieć potrzeby, które nie zostały zaspokojone przez zobowiązanego, ale zostały zaspokojone przez inną osobą, oraz takie potrzeby, które nie zostały przez nikogo zaspokojone. Pierwsza sytuacja ma miejsce na przykład wówczas, gdy przed zasądzeniem alimentów przez sąd od ojca dziecka, dziecko zachorowało, co wiąże się z koniecznością przeprowadzenia kosztownej rehabilitacji. Druga – gdy przed zasądzeniem alimentów matka dziecka zaciągnęła pożyczkę w celu zapewnienia rehabilitacji dziecka.
Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie.
Powód w pozwie wnosił o zasądzenie od pozwanych J. i W. S., solidarnie, alimentów za okres od dnia 01.05.2013 r. do dnia 01.09.2013 r. w łącznej kwocie 4.500 zł oraz alimentów za kolejne miesiące w kwocie po 900 zł miesięcznie poczynając od dnia 30 września 2013 r. do ostatniego dnia każdego miesiąca
Pozwani uznali powództwo w całości.
W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie dowody, a w szczególności z dokumentów i przesłuchania stron oraz argumenty powołane przez powoda i pozwanych, jednoznacznie wskazują na brak podstaw do uznania żądania zawartego w pozwie, zaś wydanie orzeczenia zasądzającego alimenty zmierzałoby do obejścia prawa i stanowiło fikcję prawną.
Przede wszystkim należy wskazać, że każdy z rodziców jest zobowiązany do przyczyniania się do zaspokajania podstawowych potrzeb dzieci. Obowiązek alimentacyjny mogą jednak wypełniać zarówno poprzez przekazywanie świadczeń pieniężnych jak i poprzez osobiste starania. W niniejszej sprawie bezsprzecznie pozwani wypełniają swój obowiązek alimentacyjny, co potwierdzili zarówno sami pozwani w trakcie ich przesłuchania (k. 66 a.s.), jak i sam powód również podczas jego przesłuchania (k. 66 a.s.). Powyższe pozwani czynią natomiast w oparciu o osobiste starania. Powód jest już bowiem osobą pełnoletnią, jednak nadal uczącą się. Mieszka wraz z rodzicami. Nie pokrywa kosztów utrzymania mieszkania, nie kupuje sobie sam jedzenia, nie dokonuje zakupu ubrań za własne środki, nie płaci za przybory szkolne, dojazdy do szkoły, bowiem za wszystkie te potrzeby płacą jego rodzice. Zapewniają mu także potrzebne korepetycje. Jak sam powód wskazał, w trakcie swojego przesłuchania, rzadko dzieje się tak, aby nie mógł zaspokoić swoich potrzeb, w tym w zakresie wyżywienia, z uwagi na to, że rodzice nie dokonali zakupu odpowiednich produktów. Jeżeli już się tak działo, ale bardzo rzadko, co podkreślał powód, to K. S. udawał się do swoich dziadków, którzy częstowali go np. obiadem, w czasie kiedy pozwana przebywała w pracy na dyżurze.
Ponadto jak sam powód wskazał, jego rodzice są w trudnej sytuacji materialnej. Mama pracuje jako pielęgniarka, a ojciec prowadzi działalność gospodarczą, która przynosi straty. Wobec pozwanych jest prowadzony szereg postępowań egzekucyjnych na łączną kwotę przeszło 1.180.000 zł. Pomimo jednak powyższego nie wymagają od powoda żadnej inicjatywy w zakresie podjęcia próby samodzielnego utrzymania się lub dokładania do utrzymania np. domu. Starają się cały czas realizować swój obowiązek i utrzymują powoda, zaspokajając wszystkie jego podstawowe potrzeby życiowe.
W ocenie Sądu pozwani w żaden sposób nie uchylają się od ponoszenia wszelkich kosztów utrzymania powoda, a wręcz przeciwnie – zaspokajają jego wszelkie potrzeby według swoich możliwości zarobkowych, co z resztą potwierdził powód. Pozwani w pełni wykorzystują swoje możliwości zarobkowe, co zostało wykazane w zaświadczeniach powiatowych urzędów pracy. Jednocześnie podkreślić należy, iż pozwani nie zalegają z bieżącymi płatnościami za media i ponoszeniem kosztów utrzymania domu, nie mają żadnego zadłużenia z tego tytułu, co dodatkowo potwierdza fakt, iż pozwani bardzo dobrze radzą sobie w sytuacji, w jakiej obecnie się znaleźli.
Odnosząc się natomiast do kosztów utrzymania powoda to wskazać należy, że powód nie wykazał części z podnoszonych przez niego wydatków, w tym kosztów korepetycji na kwotę około 320 zł miesięcznie oraz dojazdów na te korepetycje na kwotę około 200 zł miesięcznie, natomiast to na powodzie w tym zakresie spoczywał ciężar dowodu, zgodnie z treścią art. 6 k.c. Powyższe wydatki natomiast nie stanowią standardowych wydatków osoby w wieku 19 lat, dlatego Sąd nie mógł uznać ich w oparciu o doświadczenie życiowe. Sąd posiłkując się natomiast doświadczeniem życiowym, z urzędu ustalił, że średniomiesięczny koszt utrzymania powoda to kwota około 770 zł, na którą składają się wydatki na: wyżywienie – 300 zł, dojazdy do szkoły – 120 zł, szkoła – 50 zł, ubranie – 100 zł, środki czystości i higieny – 50 zł, zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych – 150 zł. Powód w toku procesu nie podnosił jednocześnie, aby powyższe potrzeby nie były w jakikolwiek sposób niezaspokojone, również w przeszłości. Natomiast incydentalny brak w domu żywności nie możne powodować domniemania, że pozwani nie wywiązują się ze swojego obowiązku.
Na marginesie wskazać należy, że w ocenie Sądu niniejsze postępowanie miało zmierzać do obejścia prawa i tym samym do uzyskania orzeczenia, które umożliwi zahamowanie w części egzekucji wobec wierzycieli, gdyż alimenty muszą być zaspokajane w pierwszej kolejności przed innymi wierzytelnościami, prócz kosztów egzekucyjnych (art. 1025 § 1 k.p.c.). Sąd uznał ponadto zawarcie ugody w sprawie za niedopuszczalne jako zmierzające do obejścia prawa i niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Trudno jest bowiem wytłumaczyć fakt, że powód, nie pozostający w konflikcie z rodzicami, mieszkający z nimi, którego wszystkie potrzeby są zaspokajane na bieżąco, występuje z pozwem o alimenty w stosunku do bardzo zadłużonych rodziców. Dlatego też w świetle powyższego Sąd nie mógł uznać zasadności powództwa, gdyż mogłoby to spowodować pokrzywdzenie wierzycieli pozwanych, a ponadto rodzice- pozwani w żaden sposób nie uchylają się od łożenia na utrzymanie powoda i również poprzez osobiste starania zaspokajają jego wszelkie potrzeby życiowe.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c., uznając również, iż powód pozostawał w mylnym przekonaniu, że jego roszczenie jest zasadne.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej
Osoba, która wytworzyła informację: Beata Michurska-Gruszczyńska
Data wytworzenia informacji: